Quy định về PCCC tại chợ, trung tâm thương mại TCVN 6161:1996 nêu ra các yêu cầu cơ bản về phòng cháy và chữa cháy (PCCC) cho việc thiết kế, xây dựng mới, mở rộng chợ kiên cố, chợ bán kiên cố và trung tâm thương mại. Dưới đây là những thông tin liên quan đến quy định.
Phân loại chợ
a. Phân loại dựa theo kiến trúc xây dựng:
- Chợ kiên cố là chợ được xây dựng với bậc chịu lửa I và II, mang tính chất cố định.
- Chợ bán kiên cố là chợ cố định, trong đó nhà, quầy hàng và các công trình khác được thiết kế, xây dựng với bậc chịu lửa III.
- Chợ tạm là chợ không ổn định, trong đó các lều, quán được xây dựng với bậc chịu lửa IV, V.
b. Phân loại dựa theo quy mô, số lượng hộ kinh doanh:
- Chợ loại l là chợ có trên 500 hộ buôn bán đã đăng ký kinh doanh hoặc có tổng diện tích gian hàng trên 2000 m2.
- Chợ loại 2 là chợ có từ 300 đến 500 hộ buôn bán đã đăng ký kinh doanh hoặc có tổng diện tích gian hàng từ 1200 m2 – 2000 m2.
- Chợ loại 3 là chợ có dưới 300 hộ buôn bán đã đăng ký kinh doanh hoặc có tổng diện tích gian hàng nhỏ hơn 1200 m2.
Quy định chung
Khi thiết kế hệ thống PCCC cho chợ, trung tâm thương mại, cần tuân thủ đúng tiêu chuẩn TCVN 6161:1996 và các quy phạm liên quan khác.
Khi bố trí chợ, trung tâm thương mại trong các tòa nhà cao tầng hoặc có mục đích sử dụng khác, phải áp dụng tiêu chuẩn và tuân theo TCVN 6160:1996.
Khi thiết kế PCCC cho chợ, trung tâm thương mại mới, cải tạo hoặc mở rộng, cần dựa vào quy hoạch của khu vực và kết hợp chặt chẽ với giải pháp PCCC của các công trình lân cận (bao gồm cả hệ thống đường giao thông, đường ống cấp nước chữa cháy, hệ thống thông tin báo cháy).
Thiết kế, đầu tư trang thiết bị PCCC cho chợ, trung tâm thương mại phải được thống nhất và đồng ý với cơ quan có thẩm quyền.
Bố trí mặt bằng
Chợ, trung tâm thương mại có thể là những ngôi nhà độc lập hoặc tập hợp nhiều ngôi nhà. Được bố trí từ tầng 1 đến tầng 3 của tòa nhà đa tầng và được sử dụng với các mục đích như nhà ở, khách sạn hoặc nhà hành chính…
Chợ và trung tâm thương mại được phân thành những khu vực sau:
- Khu kinh doanh bao gồm: gian hàng, quầy bán hàng, điểm giao nhận hàng, nơi ăn uống và giải trí, sàn nhảy, khu trưng bày hàng hóa, phòng phục vụ khách hàng.
- Khu hỗ trợ bao gồm: kho lưu trữ, phòng đóng gói hàng hóa, phòng sửa chữa thiết bị, khu vực quảng cáo.
- Khu hành chính và sinh hoạt bao gồm: phòng làm việc của ban giám đốc, ban quản lý, phòng truyền thông, phòng kế toán, phòng cán bộ, phòng truyền thống, phòng bảo vệ, phòng y tế…
- Khu kỹ thuật bao gồm: buồng máy lạnh, buồng thông gió, tủ điện, trung tâm điện thoại, hệ thống bơm nước sinh hoạt và phòng cháy chữa cháy.
Khi bố trí các khu vực, phòng của chợ, trung tâm thương mại trong các tòa nhà cao tầng thì cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
- Kho chứa hàng hóa và nguyên vật liệu dễ cháy ở tầng trên không trùng khít với kho tương tự ở tầng dưới.
- Lối ra và lối vào khu hành chính, khu hỗ trợ và khu kỹ thuật không được thiết kế đi qua khu vực kinh doanh.
- Kho và nơi lưu trữ hàng hóa phải có lối đi riêng.
- Chợ, trung tâm thương mại phải có lối ra, lối vào và cầu thang riêng biệt dành cho nhân viên và khách hàng.
Lối thoát cho cán bộ, nhân viên phải được thiết kế sao cho có thể sử dụng làm lối thoát an toàn cho khách hàng trong khu vực kinh doanh.
Cầu thang chính từ tầng 1 lên tầng 2 của chợ và trung tâm thương mại, với bậc chịu lửa I và II, có thể là cầu thang mở, trong khi các cầu thang khác phải được thiết kế trong buồng thang.
Đối với chợ và trung tâm thương mại có tổng diện tích gian hàng trên 3600 m2 thì có thể lắp đặt thang băng tải.
Chợ và trung tâm thương mại không được phép lắp đặt thang băng tải, chỉ được phép bố trí quầy, gian hàng từ tầng 2 trở xuống. Nếu có kế hoạch và dự định lắp đặt thang băng tải thì cho phép đặt quầy, gian hàng từ tầng 3 trở lên trong một khoảng thời gian l năm chờ lắp đặt thang băng tải kể từ khi chợ và trung tâm thương mại được đưa vào sử dụng.
Chiều rộng lối đi trong khu vực kinh doanh được quy định trong bảng dưới đây.
| Loại lối đi | Chiều rộng lối đi nhỏ nhất (m) | |
| Chợ, trung tâm thương mại tại thành phố, thị xã | Chợ, trung tâm thương mại tại huyện, thị trấn | |
| 1. Lối đi chính trong khu vực kinh doanh | ||
| – Chợ trung tâm thương mại có tổng diện tích gian hàng lên đến đến 90 m2 | 2.8 | 2.0 |
| – Chợ trung tâm thương mại có tổng diện tích gian hàng trên 90 m2 | 3.6 | 2.8 |
| – Từ dãy quầy, gian hàng đến các cửa ra vào không có phòng đệm | 2.8 | 2.0 |
| – Từ dãy quầy, gian hàng đến các cửa ra vào có phòng đệm | 4.2 | 3.4 |
| 2. Các lối đi khác | ||
| – Giữa 2 dãy quầy, gian hàng vải, gian hàng quần áo may sẵn | 1.8 | 1.8 |
| – Giữa 2 dãy, quầy gian hàng giày dép | 1.2 | 1.2 |
| – Giữa 2 dãy, quầy, gian hàng khác song song | 1.2 | 1.2 |
Yêu cầu ngăn cháy
Trong quá trình thiết kế chợ, trung tâm thương mại, cần tuân thủ các yêu cầu khoảng cách an toàn phòng cháy, vật liệu, giới hạn chịu lửa của từng cấu kiện theo TCVN 2622:1995.
Số tầng của ngôi nhà và diện tích lớn nhất giữa hai tầng có khả năng ngăn cháy trong chợ, trung tâm thương mại phụ thuộc vào bậc chịu lửa, được quy định chi tiết trong bảng 3.
| Bậc chịu lửa của chợ, trung tâm thương mại | Số tầng được phép xây dựng | Diện tích lớn nhất giữa 2 tường ngăn cháy (m2) |
| I và II | Không hạn chế, nhưng chiều cao nhà không vượt quá theo quy định trong TCVN 6160:1996 | 2200 |
| III | 2 | 1800 |
| IV | 1 | 1400 |
| V | 1 | 500 |
Ghi chú: Diện tích tối đa giữa hai tường ngăn cháy có thể tăng thêm 100% khi các cơ sở đó được trang bị hệ thống chữa cháy tự động.
Tường ngăn cháy phải được xây từ móng hoặc dầm móng cắt qua các kết cấu khác và phải có chiều cao bằng chiều cao của chợ và trung tâm thương mại nếu mái nhà được làm bằng vật liệu không cháy. Nếu mái được làm bằng vật liệu khó cháy hoặc dễ cháy, tường ngăn cháy phải cao hơn mái 0,6 m. Trong trường hợp tường ngăn cháy nằm dọc theo nhà, tường cũng phải cao hơn mái 0,6 m, dù mái được làm bằng bất kỳ vật liệu nào. Tường ngăn cháy phải được xây dựng bằng vật liệu không cháy và có khả năng chịu lửa ít nhất là 150 phút.
Trong các chợ, trung tâm thương mại có bậc chịu lửa III, IV, V, khoảng cách giữa các tường ngăn cháy phải có chiều rộng tối thiểu là 6 m, phải chia mái và tường thành các khu vực riêng biệt.
Phần tường phía trên của khu vực chắn phải vượt lên trên mái ít nhất 0,6 m. Trong khu vực chắn, các tường phải đóng kín, các cột phải có khả năng chịu lửa tối thiểu 150 phút. Cấu trúc bao che khu vực chắn phải được làm bằng vật liệu không cháy và có khả năng chịu lửa tối thiểu 60 phút, còn cửa phải có khả năng chịu lửa tối thiểu 45 phút.
Phải thiết kế kho riêng biệt và có tường ngăn bằng vật liệu không cháy, khả năng chịu lửa tối thiểu 45 phút để bảo quản hàng hóa, nguyên vật liệu dễ cháy.
Cửa kho, cửa phòng bảo quản hàng phải được thiết kế dạng cửa hai cánh, có chiều rộng không nhỏ hơn 1,3 m và chiều cao không thấp hơn 2,3 m. Cửa phải được làm bằng vật liệu không cháy và có khả năng chịu lửa tối thiểu 45 phút.
Các đường ống kỹ thuật (ống cấp thoát nước, vệ sinh…) của chợ, trung tâm thương mại với khả năng chịu lửa I, II phải được làm bằng vật liệu không cháy.
Kết cấu nền của chợ, trung tâm thương mại không được trống. Không cho phép sử dụng bê tông xi măng. Mặt nền buồng tắm, khu vệ sinh phải thấp hơn mặt nền kề liền tối thiểu là 2 cm.
Khi thiết kế các phần chắn cháy khác cho chợ và trung tâm thương mại, phải tuân theo quy định của TCVN 2622:1995.
Tổng kết
Trên đây là một số thông tin quy định về PCCC tại chợ, trung tâm thương mại. Quy định này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm an toàn cho mọi người. Sự tuân thủ chặt chẽ và thực thi nghiêm ngặt quy định PCCC là trách nhiệm của tất cả các bên liên quan. Chỉ khi tất cả mọi người đồng lòng và làm việc cùng nhau thì mới tạo ra một môi trường thương mại an toàn cho cộng đồng.
Q/C: Vankhinen-THP cung cấp các thiết bị van – vật tư đường ống phục vụ hệ thống PCCC tòa nhà – trung tâm thương mại – nhà xưởng – chợ dân sinh. Các sản phẩm được nhập khẩu lưu kho sẵn hàng đa dạng kích cỡ, chủng loại. Quý Vị có thể tham khảo một số mẫu sản phẩm: van bướm, van cổng, van 1 chiều, khớp nối mềm cao su, van báo cháy, van xả tràn, đồng hồ đo lưu lượng nước,…. và các thiết bị phụ kiện đường ống khác tại https://vankhinen.vn/
