Điện 1 pha là gì? Điện 2 pha là gì? Điện 3 pha là gì? Cách phân biệt điện 3 pha với các dòng điện 1 pha, 2 pha là những câu hỏi được đặt ra cho ba loại điện năng này. Trong bài viết dưới đây, Vankhinen-THP sẽ giải đáp chi tiết thắc mắc trên.
Giải thích về dòng điện 1 pha, 2 pha và 3 pha
Điện 1 pha
Điện 1 pha là nguồn điện lấy ra từ 1 pha của hệ thống điện 3 pha, thường được sử dụng cho các thiết bị có công suất thấp, tiêu thụ điện năng ít. Một nguồn điện 1 pha bao gồm hai dây dẫn, thường được gọi là dây nóng và dây lạnh hoặc dây lửa và dây mát. Ở Việt Nam, hiệu điện thế giữa 2 dây thường là 220V. Tuy nhiên, các quốc gia khác như Đài Loan và Nhật Bản thường sử dụng các tiêu chuẩn điện áp thấp hơn, như 100V, 110V hoặc 120V.
Có rất nhiều người thường nhầm lẫn giữa điện 1 pha và điện 1 chiều. Điện 1 chiều là dòng dịch chuyển của các hạt điện tích theo hướng không đổi, tạo ra một dòng điện không thay đổi theo thời gian. Điều này tạo ra sự hạn chế khi sử dụng, trong khi điện 1 pha là điện xoay chiều, cho phép dòng điện thay đổi hướng liên tục. Do đó, điện 1 pha thường tiện lợi hơn để sử dụng.
Tuy nhiên, điện 1 pha có công suất thấp và không thể truyền đi xa, do đó nó chỉ thích hợp cho mục đích sinh hoạt hàng ngày, nhưng không phù hợp với các ứng dụng đòi hỏi công suất lớn hoặc truyền đi xa.
Điện 2 pha
Ngành điện thường xác định số pha dựa trên số lượng dây nóng. Do đó, hệ thống điện 2 pha bao gồm hai dây nóng. Tuy nhiên, có một sự hiểu lầm phổ biến giữa một số cá nhân khi đánh giá điện 1 pha và 2 pha. Cụ thể, hệ thống điện 2 pha bao gồm hai dây nóng và không có dây trung tính.
Điện 2 pha vẫn còn tương đối ít được biết đến do mới được phát minh, thông qua nghiên cứu sâu rộng và phát triển máy móc. Hệ thống 2 pha sản xuất dòng điện với 2 pha lửa và người dùng có thể kết nối chúng với bất kỳ đầu vào nào mà không cần dây trung tính. Từ đó, họ có thể tạo ra dòng điện 1 pha ở đầu ra. Trong thực tế, cả hai dây đều được coi là dây nóng, nhưng một trong hai dây này có giá trị thấp, thường là khoảng từ 3V – 5V. Nhờ vào sự kết hợp này, hệ thống vẫn cung cấp hiệu điện thế U = 220V cho các thiết bị điện 1 pha. Vì vậy, điện 2 pha và điện 1 pha có một số điểm chung và khác biệt:
- Cả hai đều có hiệu điện thế là 220V.
- Điện 2 pha thường được gọi là U pha.
- Điện 1 pha thường được gọi là U dây.
Điện 3 pha
Hệ thống điện 3 pha có cấu trúc điện bao gồm ba dây nóng và một dây lạnh. Hệ thống này thường được kết nối thông qua hai phương pháp chính là nối hình sao và nối hình tam giác. Điện 3 pha thường được ứng dụng rộng rãi trong môi trường sản xuất công nghiệp và trong truyền tải năng lượng cho các thiết bị có công suất lớn, giúp giải quyết vấn đề tổn hao điện năng.
Tương tự như hệ thống điện 1 pha, hệ thống điện 3 pha cũng có cấu trúc chạy song song với một dây trung tính chung. Vì vậy, hệ thống điện 3 pha thường bao gồm bốn dây dẫn: ba dây nóng và một dây lạnh.
Hệ thống điện 3 pha thường được sử dụng trong môi trường sản xuất kinh doanh, không sử dụng cho mục đích sinh hoạt, do đó giá thành thường cao hơn so với hệ thống điện 1 pha. Trong quá trình sử dụng, thiết bị điện 3 pha được sử dụng cho hệ thống điện 3 pha, trong khi thiết bị điện 1 pha được sử dụng cho hệ thống điện 1 pha. Tuy nhiên, giá trị và cấu trúc hệ thống điện 3 pha có thể khác nhau tùy theo quốc gia hoặc khu vực. Sự khác biệt này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế và sự đầu tư vào công nghệ.
Dưới đây là một số giá trị điện 3 pha được sử dụng tại một số quốc gia:
- Việt Nam: 380V/3F
- Mỹ: 220V/3F
- Nhật Bản: 200V/3F
Cách phân biệt điện 3 pha với dòng điện 1 pha, 2 pha
Để phân biệt dòng điện 3 pha với các dòng điện 1 pha, 2 pha có thể dựa vào các tiêu chí sau:
| Tiêu chí | Điện 1 pha | Điện 2 pha | Điện 3 pha |
| Khái niệm | Điện 1 pha thường bao 2 dây dẫn, trong đó có 1 dây nóng và 1 dây lạnh, hay còn gọi là dây lửa và dây mát. | Điện 2 pha thường bao gồm 2 dây nóng. Trên thực tế, dòng điện 2 pha khá đặc biệt và có ít người biết đến do mới được phát minh cách đây không lâu. Thông qua nghiên cứu và chế tạo máy ổn áp, sản phẩm ổn áp ra đời sau này có loại có 2 pha lửa. Về cơ bản, máy này sẽ sử dụng 2 dây nóng bất kì làm nguồn đầu vào (input) mà không cần dây trung tính, cung cấp điện 1 pha ở đầu ra (output). | Điện 3 pha thường bao gồm 3 dây nóng và 1 dây lạnh. Có hai cách chính để kết nối hệ thống điện 3 pha, đó là kết nối theo cấu trúc sao và kết nối theo cấu trúc tam giác.
Đường điện 3 pha hoạt động tương tự như ba đường điện 1 pha chạy song song, tất cả chia sẻ một dây trung tính. Vì vậy, trong hệ thống điện thông thường, sẽ thấy tổng cộng 4 dây dẫn, gồm 3 dây nóng và 1 dây trung tính. Điều này thường được thể hiện rõ ràng khi bạn quan sát các dây điện hạ thế trong khu vực cư trú. |
| Hiệu điện thế | Ở Việt Nam, hiệu điện thế giữa 2 dây thường là 220V. Tuy nhiên ở một số quốc gia như Nhật Bản, Đài Loan, Hoa Kỳ, điện áp 1 pha theo quy chuẩn thấp hơn: 100V, 110V, 120V…
|
Thực tế, cả hai dây đầu ra đều là dây nóng, tuy nhiên, một trong chúng có một trị số rất thấp, dao động trong khoảng từ 3V đến 5V. Vì vậy, chúng vẫn cung cấp một hiệu điện thế ổn định là U = 220V để sử dụng cho các thiết bị điện 1 pha. | Các quốc gia và khu vực trên thế giới thường sử dụng hệ thống điện 3 pha với các thông số khác nhau. Sự khác biệt này thường phụ thuộc vào các yếu tố như lịch sử, cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế, công nghệ và nhiều yếu tố khác. Dưới đây là một số ví dụ về các giá trị điện 3 pha được sử dụng trong một số quốc gia:
+ 380V/3F: Việt Nam + 220V/3F: Mỹ + 200V/3F: Nhật Bản |
| Đối tượng sử dụng | Điện 1 pha thường sử dụng cho sinh hoạt gia đình, thiết bị có công suất nhỏ, thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều.
|
Thường sử dụng cho thiết bị điện 1 pha. | Điện 3 pha thường sử dụng để truyền tải điện trong sản xuất công nghiệp, với các thiết bị có công suất lớn để giảm tổn hao năng lượng.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều hộ gia đình cũng đã có sẵn hệ thống điện 3 pha và có thể tận dụng nó một cách hiệu quả cho mục đích sinh hoạt hàng ngày. Một phương pháp tối ưu là cài đặt thêm một thiết bị ổn áp 3 pha để chuyển đổi đầu ra thành 220V 1 pha, giúp cung cấp năng lượng cho các thiết bị gia đình. Đây là cách làm hiệu quả bởi có thể tận dụng được lợi thế của nguồn cấp điện 3 pha. |
Q/C: Vankhinen-THP chuyên cung cấp van điều khiển bằng điện chính hãng Haitima – Đài Loan, Kosaplus – Hàn Quốc đủ các điện áp 220V/24V/380V. Các sản phẩm sẵn hàng tại kho Vankhinen-THP như van bướm điều khiển điện, van cầu điều khiển điện, van bi điều khiển điện, van cổng điều khiển điện, van điện từ. Quý Vị tham khảo để có thêm sự lựa chọn.
Ưu điểm của dòng điện 3 pha
Dòng điện 3 pha có nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với dòng điện 1 pha, 2 pha. Điển hình như:
- Ứng dụng rộng rãi: Điện 3 pha thường được sử dụng trong các hệ thống lưới điện công nghiệp cũng như trong lĩnh vực vận tải. Dòng điện này chủ yếu sử dụng cho các thiết bị và máy móc có công suất lớn, vượt qua 1000 Watt.
- Hiệu quả trong truyền tải điện năng: Khi truyền điện năng đi xa, dòng điện 3 pha sử dụng dây dẫn có tiết diện tiết kiệm hơn so với dòng điện 1 pha. Điều này giúp giảm tổn thất năng lượng và tối ưu hóa hệ thống truyền tải.
- Cấu tạo đơn giản: Thiết kế và cấu tạo của các thiết bị sử dụng điện 3 pha thường đơn giản hơn so với thiết bị sử dụng điện 1 pha. Điều này giúp giảm chi phí thiết kế, sản xuất và bảo trì.
- Khả năng vận chuyển tốt trong hệ thống điện cao áp: Dòng điện 3 pha có khả năng vận chuyển năng lượng tốt hơn trong các hệ thống tải điện cao áp. Điều này có rất nhiều lợi ích, bao gồm hiệu suất điện cao hơn, khả năng xử lý tải điện với công suất lớn, tiết kiệm trong truyền điện năng đi xa, đảm bảo an toàn và giảm thiểu nguy cơ sự cố, cũng như giảm chi phí lao động cho xử lý sự cố.
Lưu ý khi sử dụng điện 3 pha
Nguồn điện 3 pha có điện áp cao lên tới 380V nên tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm. Do đó, khi sử dụng dòng điện xoay chiều 3 pha, cần lưu ý các vấn đề sau đây:
- Tuân thủ các quy định về an toàn điện, bao gồm: Ngắt nguồn điện khi không sử dụng, không sử dụng quá điện áp cho phép, giữ khoảng cách an toàn với các phần tử điện thường, tránh đặt thiết bị điện ở nơi ẩm ướt, chỉ cho phép người có chuyên môn về điện sửa chữa hệ thống điện 3 pha….
- Sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân: Khi sửa chữa hệ thống và các thiết bị điện, luôn đảm bảo sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân, bao gồm kìm cách điện, găng tay cách điện và các phụ kiện liên quan.
- Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, dây trung tính nối đất, và các thành phần điện khác bằng các thiết bị đo và kiểm tra điện chuyên dụng như ampe kìm, đồng hồ vạn năng, để đảm bảo rằng hệ thống hoạt động đúng cách và không có sự cố nguy hiểm.
Với những thông tin về cách phân biệt điện 3 pha với các dòng điện 1 pha, 2 pha trên đây, Vankhinen-THP hy vọng rằng đã giúp Quý Vị có thể kiến thức và lựa chọn dòng điện sử dụng phù hợp. Hãy để lại bình luận phía dưới nếu có bất cứ thắc mắc nào, chúng tôi sẽ giải đáp trong thời gian sớm nhất.
