Trong hệ thống công nghiệp hiện đại, van điện từ (Solenoid Valve) là một thiết bị vô cùng quan trọng, đặc biệt trong các hệ thống điều khiển chất lỏng và khí nén. Với khả năng đóng mở tự động nhanh chóng thông qua tín hiệu điện, van điện từ giúp kiểm soát dòng chảy chính xác, nâng cao hiệu suất và an toàn cho toàn bộ hệ thống. Vậy van điện từ là gì? Van điện từ hoạt động như thế nào và gồm những loại nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Van điện từ là gì?
Van điện từ (Solenoid Valve) là thiết bị điều khiển dòng chảy của chất lỏng hoặc khí bằng cách sử dụng lực từ trường sinh ra từ cuộn dây điện. Khi có dòng điện đi qua cuộn coil, tạo ra từ trường kéo lõi sắt (piston) để đóng hoặc mở dòng lưu chất trong đường ống.
Van điện từ phổ biến trong các hệ thống:
-
Nước, khí nén, dầu, hơi nóng
-
Hệ thống tưới tự động
-
Máy nén khí, lò hơi, HVAC, hệ thống PCCC
Nhờ cơ chế hoạt động hoàn toàn tự động, van điện từ giúp tiết kiệm nhân công, nâng cao độ chính xác và bảo vệ thiết bị khỏi các sự cố áp lực, rò rỉ.
Cấu tạo của van điện từ
Một van điện từ tiêu chuẩn bao gồm các bộ phận chính sau:
| Bộ phận | Chức năng |
|---|---|
| Thân van | Làm bằng đồng, inox, gang… chịu áp lực và nhiệt độ. |
| Cuộn coil điện | Sinh từ trường khi cấp điện (12V, 24V, 220V). |
| Lõi van (piston) | Đóng/mở dòng chảy khi bị kéo bởi từ trường. |
| Lò xo hồi | Đưa van về vị trí ban đầu khi ngừng cấp điện. |
| Gioăng làm kín | Ngăn rò rỉ lưu chất. |
Tuỳ theo môi trường làm việc (nước, hơi, dầu), vật liệu thân và gioăng van sẽ thay đổi để đảm bảo độ bền và an toàn.
Nguyên lý hoạt động
Van hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ:
➤ Trạng thái bình thường (Không cấp điện)
-
Lò xo giữ piston ở vị trí đóng hoặc mở tuỳ loại van (thường đóng – thường mở).
-
Dòng lưu chất bị chặn hoặc cho đi qua.
➤ Khi cấp điện
-
Cuộn coil sinh ra từ trường mạnh.
-
Từ trường hút piston, thay đổi trạng thái đóng/mở van.
-
Cho phép lưu chất đi qua hoặc dừng lại.
➤ Khi ngừng cấp điện
-
Từ trường mất, lò xo hồi đưa piston về trạng thái ban đầu.
Phân loại van điện từ
Phân loại theo trạng thái hoạt động
| Loại van | Đặc điểm | Ứng dụng |
|---|---|---|
| Thường đóng (NC) | Mặc định đóng, chỉ mở khi cấp điện | Hệ thống nước, khí tự động |
| Thường mở (NO) | Mặc định mở, đóng khi cấp điện | Làm mát, thông gió, an toàn |
Phân loại theo lưu chất
| Môi trường | Vật liệu phù hợp |
|---|---|
| Nước, khí sạch | Đồng, inox – gioăng EPDM |
| Dầu, xăng, hoá chất | Inox, PTFE, Viton |
| Hơi nóng | Inox – chịu nhiệt cao |
Phân loại theo điện áp
-
DC 12V, 24V
-
AC 110V, 220V
Ưu điểm và nhược điểm của van điện từ
Ưu điểm
✔ Tự động hoàn toàn – không cần vận hành thủ công
✔ Đóng mở nhanh chóng – chỉ 0.1 – 1 giây
✔ Kích thước nhỏ gọn, dễ lắp đặt
✔ Độ chính xác cao, phù hợp hệ thống điều khiển
✔ Giá thành hợp lý, dễ thay thế
Nhược điểm
❌ Không phù hợp với lưu chất bẩn (có cặn)
❌ Sợ nhiệt độ quá cao nếu coil không chịu nhiệt
❌ Cần nguồn điện ổn định để hoạt động
Ứng dụng thực tế của van điện từ
| Lĩnh vực | Ứng dụng van điện từ |
|---|---|
| Dân dụng | Hệ thống tưới cây, lọc nước RO |
| Công nghiệp | Điều khiển khí nén, cấp nước tự động |
| HVAC | Máy lạnh, điều hoà công nghiệp |
| PCCC | Kiểm soát nước chữa cháy |
| Y tế – máy móc | Máy thở, thiết bị y tế tự động |
Lưu ý khi lựa chọn van điện từ
🔍 Chọn đúng lưu chất: Nước – Đồng, Hơi – Inox
🔍 Kiểm tra nhiệt độ & áp suất tối đa
🔍 Lựa chọn điện áp phù hợp: 12V, 24V, 220V
🔍 Chọn thương hiệu uy tín: TPC, Round Star, ODE, Uni-D…
Van điện từ là thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống điều khiển hiện đại nhờ khả năng đóng mở tự động, chính xác và linh hoạt. Việc hiểu rõ van điện từ là gì, nguyên lý hoạt động và cách lựa chọn sẽ giúp bạn tối ưu hoá hệ thống, tăng tuổi thọ thiết bị và đảm bảo an toàn vận hành.
Nếu bạn đang cần tư vấn chọn van điện từ cho nước, khí nén, dầu hoặc hơi, đừng ngần ngại liên hệ ngay cho Tuấn Hưng Phát – mình có thể cung cấp bảng giá, catalogue và giải pháp kỹ thuật chính xác nhất!
Ngày cập nhật: 14:36 - 16/10/2025
